Op de eerste verdieping van de Amsterdamse Anna-Bonifatiuskerk zetelt een bescheiden gemeenschap van drie missiezusters. Zij voelen zich geroepen om juist hier de vrede, gerechtigheid en heelheid van de schepping te bevorderen.
Binnentuin
Het is een stille oase in de Amsterdamse drukte: de Anna-Bonifatiuskerk aan de Tweede Oosterparkstraat, met binnentuin. Wie niet weet dat dit een kerk is, loopt er zomaar aan voorbij. Dat is ook niet verwonderlijk, want het gaat om de voormalige pastorie. De oorspronkelijke neogotische kerk is in 1984 gesloopt en vervangen door een verzorgingshuis.
Voor de parochie Anna-Bonifatius en Gerardus Majella is op de begane grond van de pastorie een eenvoudige kerkzaal met kapel ingericht. Daarboven, op de eerste verdieping, wonen drie missiezusters. Aan de achterzijde kijken ze uit op de tuin, waar behalve een vijg, een den en een roze hortensia ook veel brandnetels en ander onkruid staan.
De vrijwilliger die de tuin onderhoudt, krijgt binnenkort hulp van schoolkinderen uit de buurt, vertelt zuster Melina. De zusters hebben daar geen tijd voor; hun groenten en fruit halen ze, incognito in burgerkleding, op de Dappermarkt: “Veel goedkoper.”
De eerste missiezusters Dienaressen van de Heilige Geest (s.s.p.s.) kwamen in 2014 naar de Anna-Bonifatius. Dat gebeurde op uitnodiging van de inmiddels overleden pastor Leo Nederstigt en de paters s.v.d. in Duivendrecht, met wie ze nauw samenwerken. Inmiddels zijn de pioniersters alweer vertrokken en hebben de zusters Lili, Eustokhia en Melina hun plaats ingenomen.
Multicultureel
“De omgeving hier is heel multicultureel”, zegt de Indonesische Lili. “In de kerk zitten Nederlanders, maar ook bijvoorbeeld Surinamers, Filipinos en Latijns-Amerikanen. Dat past bij onze spiritualiteit en het helpt ons om gemakkelijker met de mensen om te gaan.”
De ruim drieduizend s.s.p.s.-zusters willen vanuit een luisterend-biddende grondhouding de bewegingen van de Heilige Geest in de wereld onderscheiden en er gestalte aan geven, zo staat op de website van hun congregatie. Dat betekent onder meer dat ze zich inzetten voor gerechtigheid, vrede en heelheid van de schepping, of kortweg ‘GVS’.
“GVS is our way of life”, stelt zuster Lili. Daarbij hoort, benadrukt zuster Melina, ook de zorg voor mensen, speciaal de armen en verdrukten. Ze toont een uitgave van de congregatie met bijdragen van zusters over paus Franciscus’ encycliek Laudato Si’. Communion with creation luidt de titel, en dat is ook een van de missies van de zusters, zegt Melina, die dertig jaar geleden vanuit de Filipijnen naar Nederland kwam.
Voor de zusters in Amsterdam-Oost blijft het niet bij woorden: met de paters uit Duivendrecht begonnen ze zes jaar geleden het diaconaal-missionaire proefproject Kiemkracht. Elke dinsdagmorgen organiseren ze in de kerkzaal een inloop met lunch voor daklozen en eenzamen. Toen de coronamaatregelen dit onmogelijk maakten, deelden ze met Kerstmis, Pasen en Pinksteren voedselpakketten uit aan de deur. Die werden dankbaar in ontvangst genomen.
De inloop is een zinvolle aanvulling op andere voorzieningen in de wijk, geloven de zusters. “Daar zijn mensen alleen welkom voor bijvoorbeeld een maaltijd”, weet zuster Lili. “Wij zijn de hele ochtend open en hebben tijd om in gesprek te gaan. Wij luisteren naar de verhalen.”
Gescheiden afval
Als het gaat om groen en duurzaamheid, vinden de zusters het moeilijker om iets te betekenen. “Veel Nederlanders gaan al bewust met energie om”, meent zuster Melina. “En het afval wordt al gescheiden.”
In hun eigen huishouding en in de kerk, waar zuster Lili koster is, letten ze hier goed op. “We proberen zo weinig mogelijk elektriciteit, gas, water, papier en plastic te gebruiken en in de vastentijd eten we vaker vegetarisch”, vertelt ze. Zuster Melina: “We gooien geen eten weg en we hergebruiken oud papier. Het zijn de kleine dingen die we kunnen doen, als hoeders van moeder aarde.”
Daarnaast werken ze mee aan ‘groene’ initiatieven, zoals een themamiddag over Laudato Si’ die verschillende parochies vorig jaar in Duivendrecht hielden en het landelijke evenement Groen Geloven een jaar eerder in Zwolle. En toen op het Museumplein een grote demonstratie tegen klimaatverandering plaatsvond, stond zuster Lili er met haar zelfgemaakte poster.
Bewustwording blijft ook in Nederland belangrijk, beseffen de zusters, en daar willen ze graag aan bijdragen. Dat doen ze op de manier die bij hen past, en soms is dat ook heel bescheiden. Zuster Melina: “In de voorbeden. Dan bidden we voor de heelheid van de schepping.”
Pauline van Kempen
Dit artikel verscheen eerder in het Katholiek Nieuwsblad in de reeks groene kloosters.
Meer informatie: Missiezusters Dienaressen van de Heilige Geest – Wie zijn wij