In oktober 2021 startte het proces voor de Bisschoppensynode 2021 -2024 ‘Voor een synodale Kerk: communio, participatio, missio’. De Bisschoppensynode zelf wordt in twee delen in Rome gehouden: in oktober 2023 en oktober 2024. Voorafgaand hieraan is een route van drie jaar uitgezet waarin de bisschoppen wordt gevraagd te luisteren naar alle gremia in de kerk. Iedereen is uitgenodigd om mee te denken over hoe in de toekomst gelovigen mee kunnen praten in de kerk. De KNR en de religieuzen hebben deze uitnodiging van harte aangenomen. In de diverse fases in het proces praten en bidden ze mee.
Drie fases
Het synodale proces is opgedeeld in drie verschillende fases:
De diocesane fase:
In oktober 2021 is het synodale proces van start gegaan met de diocesane fase. In alle bisdommen wereldwijd ging men in gesprek met gelovigen en andere groepen in de samenleving. Dit gebeurde aan de hand van een tiental thema’s en vragen. Ook aan de religieuzen was gevraagd hierover in gesprek te gaan en een verslag uit te brengen.
De continentale fase:
Alle verslagen van de consultaties in de bisdommen zijn door het secretariaat van de Synode gelezen en besproken. Dit leidde tot een nieuw document ‘Vergroot de ruimte in uw tent’. De volgende stap was dat in elk continent dit document opnieuw besproken werd door bisschoppen en anderen. In Europa gebeurde dat in februari 2023 in Praag. Ook van deze bijeenkomsten zijn weer verslagen naar Rome gestuurd.
De universele fase
Nu is de universele fase aangebroken. Met al het materiaal dat is binnengekomen heeft het secretariaat van de Synode een werkdocument opgesteld voor de Bisschoppensynode die in oktober 2023 in Rome zal plaatsvinden; het Instrumentum Laboris. Naast vertegenwoordigers van alle bisschoppenconferenties in de wereld zijn er nog tal van andere deelnemers: priesters, religieuzen (mannelijk en vrouwelijk) en leken. Bijzonder is dat een deel van hen voor het eerst ook stemrecht heeft tijdens de Bisschoppensynode.
Wat doen de religieuzen in Nederland
In de eerste diocesane fase heeft de KNR enkele webinars georganiseerd om met de religieuzen in gesprek te gaan over de thema’s van het synodaal proces. Dit mondde uit in een slotdocument dat naar Rome is gestuurd. Ook in de volgende fases blijft de KNR meedenken en spreken over het synodale proces. Dit doen we door het organiseren van activiteiten in samenwerking met anderen, en door het plaatsen van artikelen op deze website en in het KNR-Bulletin.
Bundel: Bidden voor de synode
Paus Franciscus heeft vanaf het begin van het synodale proces benadrukt dat ons gebed essentieel is voor het slagen ervan. De KNR heeft daarom alle religieuzen en religieuze gemeenschappen gevraagd om tijdens de Synode 2023 in oktober te bidden om zegen voor de bijeenkomst. Om dit te stimuleren is op initiatief van de Commissie Presentie Religieuzen een bundel samengesteld. Deze bevat gebeden, fragmenten uit het Instrumentum Laboris en suggesties voor Bijbelteksten.
Luisterend op weg
Vanaf het begin van het proces heeft de KNR samengewerkt met een aantal andere organisaties: het Netwerk Katholieke Vrouwen (NKV) en het bisdom van ‘s-Hertogenbosch. Deze samenwerking heeft geleid tot het project Luisterend op Weg. In dit project bundelen de drie organisaties hun krachten in het wereldwijde synodale proces dat door paus Franciscus is opgestart.
De titel van het project geeft aan wat de kern is van een synodale kerk, namelijk een gemeenschap waar iedereen naar elkaar luistert, ook naar hen wiens stem niet gehoord wordt. Deze bijzondere katholieke samenwerking wil deze manier van kerk-zijn voor hun achterbannen stimuleren met het oog op de toekomst van de kerk.
Aan de slag
Hiertoe worden werkvormen, gesprekshandleidingen, praktische ondersteuning en artikelen worden ontwikkeld en aangeboden. Zowel voor pastoraal kader, organisaties als voor gelovigen die aan de slag willen met de synodale weg. Daarnaast wordt een netwerk gebouwd van mensen, groepen, bewegingen en organisaties die hierin samen willen optrekken. Dit alles is te vinden op www.luisterendopweg.nl
Lezing over synodale proces
De presentatie van het project ‘Luisterend op weg’ vond plaats na de publiekslezing van prof. dr Myriam Wijlens over het Synodale Proces op 31 maart 2023. Aansluitend aan deze academische lezing was het brede katholieke netwerk uitgenodigd voor een netwerkbijeenkomst. Deze bijeenkomst had tot doel met elkaar uit te wisselen welke initiatieven rond synodaliteit op stapel staan binnen de verschillende organisaties. “Vanuit het synodeproject ‘Luisterend op weg’ willen we inventariseren wat we samen kunnen doen met andere organisaties en hoe initiatieven elkaar kunnen versterken”, aldus Laetitia van der Lans namens het projectteam.
Projectteam
‘Luisterend op weg’ wordt gedragen door een projectteam met daarin afgevaardigden van de drie organisaties:
- Gerard Moorman – Konferentie van in Nederland gevestigde Religieuzen
- Monique de Witte – Netwerk Katholieke Vrouwen
- Jeroen Goosen – Bisdom van ’s-Hertogenbosch
- Karin Bornhijm – projectcoördinator
Synode-café’s
Voorafgaand en tijdens de bisschoppensynode organiseert Luisterend op Weg een aantal ‘Synode-café’s’. In theatercafé de Leeuw in Arnhem ontvangen zuster Nadia Kroon en Daan Savert verschillende gasten om bij te praten over de laatste ontwikkelingen in het Synodaal Proces. Deze ontmoetingen worden via een lifestream uitgezonden. Data: 13 september en 25 oktober.
Zie de website Luisterend op Weg