Wie een korte spirituele en kunstzinnige reis wil ondernemen, kan in deze Veertigdagentijd terecht in Zuid-Limburg: in Simpelveld en Wittem.
Expositie 50 jaar Hongerdoeken in museum Schat van Simpelveld
In de vastentijd – de tijd tussen Carnaval en Pasen – hangt er in veel kerken een ‘hongerdoek’. Sinds 1976 nodigt de Duitse organisatie Misereor om het jaar een kunstenaar uit Afrika, Latijns-Amerika of Azië uit om een hedendaags hongerdoek te maken.
De oorsprong van de hongerdoeken ligt al in de Middeleeuwen. Ze hingen tijdens de vastentijd in de kerk om het zicht op het altaar te ontnemen. De doeken toonden de Bijbelse verhalen en werden hongerdoeken genoemd vanwege de Vastentijd, waarin een hongergevoel uiteraard vaak voorkwam. Na de Reformatie in de 16e eeuw verdween het gebruik van de hongerdoeken.
Om de bezinning op leven en lijden van Jezus in onze eigen tijd te verdiepen en te versterken, begon Misereor in 1976 met een nieuwe traditie. De nieuwe doeken verbinden de traditie van het vasten met hedendaagse wereldwijde problemen als honger en armoede. De hongerdoeken die nu in vele kerken gebruikt worden, zijn op textiel geprinte kopieën van originele kunstwerken. De hongerdoeken tonen de spirituele basis voor zuster- en broederschap van álle mensen op deze wereld. In de hongerdoeken weerspiegelt zich de hoop op verbetering van onrechtvaardige economische verhoudingen, die vele mensen slachtoffer maakt, en de hoop op een duurzame omgang met de natuur.
Vijftig jaar hongerdoeken
Deze traditie bestaat 50 jaar en in 2025 wordt het 25ste doek ‘Samen dromen – Liefde zij daad’ uitgebracht. Een mooie gelegenheid om in een overzichtstentoonstelling de reikwijdte te laten zien van deze traditie, maar ook de verscheidenheid aan kunstvormen, technieken en materialen te tonen in de niet-Westerse schilderkunst in de afgelopen 50 jaar.
De hongerdoeken vragen om solidariteit met mensen die het minder hebben dan wij. Een tentoonstelling als deze past daarom goed in museum de Schat van Simpelveld, waar het leven en werk van de Zusters van het Arme Kind Jezus centraal staat. De zusters maakten met hun kunstzinnige naaldwerk en wassen beelden hun werk voor medemensen en vooral voor kinderen mogelijk.
Originele werken getoond
In deze tentoonstelling wordt het grootste deel van de collectie getoond. Dit is uniek, omdat de verzameling maar zelden in originele staat te zien is. De tentoonstelling is te bezoeken in Museum de Schat van Simpelveld vanaf Aswoensdag 5 maart 2025 tot en met Paasmaandag 21 april 2025.
Op 9 maart wordt ze officieel geopend door mgr. dr. Van den Hout, de bisschop van Roermond.
Verzameling kruiswegen in Klooster Wittem te zien
Woensdag 5 maart t/m vrijdag 18 april
Jo Janssen uit Maastricht fotografeerde kruiswegen en voegde de 14 of 15 afbeeldingen samen op één vel papier bij elkaar. Het werd een verzameling die hij vervolgens uitbreidde met kruiswegen die hij van anderen kreeg. Zo heeft hij nu een verzameling van vele honderden, uit de hele wereld. Een kleine selectie hiervan is in de Veertigdagentijd te zien in Scala – Pelgrimsoord Klooster Wittem.
De woensdag na carnaval begint van de Veertigdagentijd, de tijd van voorbereiding op Pasen, verbonden met het gedenken van het lijden en sterven van Jezus. Dat lijden en sterven wordt uitgebeeld in een kruisweg: een serie afbeeldingen van de ter dood veroordeling van Jezus, zijn lijdensweg naar de executieplaats en zijn dood aan het kruis, in totaal op 14 (soms 15) afbeeldingen.
In elke katholieke kerk hangt zo’n kruisweg. Maar toch, overal is hij anders: geschilderd, gebeeldhouwd of geborduurd; met gedetailleerde of juist gestileerde figuren, modern of traditioneel, kleurrijk of sober uitgevoerd.
De kruiswegen van Jo Janssen zijn van Aswoensdag, 5 maart, t/m Goede Vrijdag, 18 april, dagelijks te bekijken tijdens openingstijden van het Pelgrimsoord (9.00 tot 17.00 uur).