September is de Periode voor de Schepping. Deze startte op 1 september met de Wereldgebedsdag voor de zorg voor de schepping. Paus Leo XIV schreef een boodschap voor deze dag met als titel “Zaden van vrede en hoop”. Katholiekleven.nl ging in gesprek met broeder Jan ter Maat van de minderbroeders franciscanen over deze boodschap. Hij zegt daarover in de podcast: “Het zaad is een beeld van een volle overgave… de mens is eigenlijk zo’n zaad: in staat om vanuit het verborgene een goede en verrassende toekomst vorm te geven”.
Het goede doen
Wat zegt paus Leo in zijn boodschap? En hoe kan de franciscaanse spiritualiteit helpen bij de zorg voor de schepping? Het gaat om “in je eigen omgeving de goede dingen goed doen”, zegt broeder Jan ter Maat. “We zijn allemaal geroepen én hebben allemaal ook de kans om ook iets te doen. Dat is iets dat de heilige Franciscus ons leert: overal waar je ziet dat er iets slechts gebeurt, moet je proberen er iets goeds tegenover te zetten.” Concreet doen de franciscanen in Megen, waar broeder Jan woont, dat in hun Hof van Lof. Broeder Jan: “Dat doen we door alle vruchten die uit onze tuin voortkomen om die ook letterlijk te plukken, maar ook daar zorgvuldig mee om te gaan, te zorgen dat er niks verloren gaat.” Een deel is voor de vogels en insecten, de rest voor de broeders als appelsap of -moes.
Verbondenheid met de hele schepping
De franciscanen vieren dit jaar ook 800 jaar Zonnelied, het lofdicht van Sint Franciscus op de schepping. “Dus Franciscus ziet heel duidelijk”, licht broeder Jan dit Zonnelied toe, “God heeft alles geschapen en alles goed geschapen en Ik ben daar deel van. Dat is, denk ik het deel van de identiteit wat maakt dat franciscanen verbonden zijn met die zorg voor de schepping. We zijn ons zeer bewust vanuit ons spiritualiteit dat we verbonden zijn met die hele schepping.” Die verbondenheid is ook de toon van de encycliek Laudato si’, die de basis is van de wereldgebedsdag voor de zorg voor de schepping. In deze encycliek roept paus Franciscus op tot een ecologische bekering en hij vraagt dat aan alle mensen van goede wil. Bijzonder is dat hij daarin ook een belangrijke moslimgeestelijke citeert, vertelt broeder Jan.
Die openheid en verbondenheid komt ook terug in de franciscaanse spiritualiteit en in het gastenwerk van de broeders in Megen. “Dat doen wij hier in Megen bijvoorbeeld ook door het ontvangen van gasten van allerlei slag, gelovig, niet gelovig, anders gelovig en dat iedereen er mag zijn. Juist omdat iedereen geschapen is als beeld van God.”