“Hoop is misschien nog wel belangrijker dan impact”, woorden van de secretaris van KNR-PIN op de vraag wat de solidariteitsfondsen van de religieuzen zo belangrijk maakt. Via drie fondsen bieden de kloosterlingen in Nederland al vijftig jaar lang financiële steun aan tal van projecten in binnen- en buitenland. Dit vijftig jarig bestaan werd donderdag 6 november feestelijk gevierd met religieuzen en andere betrokkenen in de Verkadefabriek in ‘s-Hertogenbosch.
De ondersteunde projecten zijn vaak kleine initiatieven van mensen die direct betrokken zijn. Mensen die zelf te maken hebben of hebben gehad met armoede, dakloosheid, geweld etc. Mensen die niet bij de pakken neer gaan zitten maar iets willen doen om de situatie van anderen te verbeteren, vanuit hun eigen kennis en ervaring. Door de ondersteuning vanuit de solidariteitsfondsen van de religieuzen zien ze dat ze er niet alleen voor staan. “Het idee dat mensen, religieuzen, 13.000 km verderop vinden dat mijn werk voor verzoening tussen christenen en moslims belangrijk is en steun verdient, houdt mij gaan en en biedt mij hoop,” zei Lian Gogali. Zij vertegenwoordigde een van de vele projecten die ondersteund worden door AMA.
Uniek in de wereld
Al vijftig jaar lang geven vele ordes en congregaties jaarlijks een bijdrage aan een of meer van de drie gezamenlijke fondsen. Die bijdragen variëren van vijftig euro van kleine, minder draagkrachtige congregaties tot soms wel enkele tienduizenden euro’s van de grotere die meer te besteden hebben. Op deze manier, die uniek is in de wereld, dragen de religieuzen gezamenlijk bij aan tal van projecten in binnen- en buitenland. Projecten waarin het werk wordt gedaan, dat de zusters, broeders en paters vroeger vaak zelf deden en nu door anderen wordt voortgezet.
De drie fondsen
AMA (Adviescommissie Missionaire Aangelegenheden): met de gelden van AMA worden projecten in het buitenland financieel ondersteund. De uitvoering is in handen van Mensen met een Missie. Het gaat om projecten rond vrede en verzoening, versterking van de positie van vrouwen en andere projecten.
KOS (Kommissie Onderlinge Solidariteit). Dit is bedoeld voor projecten van religieuze instituten zelf zoals verbouwing van een gastenverblijf, verduurzaming van een klooster etc.
KNR-PIN: bedoeld voor projecten in Nederland (uitvoering door de KNR). Hiermee ondersteunen de religieuzen op jaarbasis bijna 200 projecten in Nederland op het gebied van o.a. opvang van vluchtelingen en ongedocumenteerden, inloop- en buurthuizen, straatpastoraat, vele andere vaak kleinschalige projecten in kerk en samenleving etc.
Katholieke sociale leer
Na een kort moment van gebed en een opwarmertje van dagvoorzitter Elisa Kant, vertelde KNR-voorzitter pater Mark-Robin Hoogland wat over het ontstaan van de drie solidariteitsfondsen vijftig jaar geleden. Hij plaatste het werk van deze fondsen in het licht van de katholieke sociale leer. Kloosterordes en congregaties hebben een lange traditie van inzet voor de meest kwetsbaren in de wereld. Ze staan aan de wieg van veel onderwijs en zorginstellingen en organisaties voor ontwikkelingshulp.
Evenals in die katholieke sociale leer zien we dat de fondsen de waardigheid van ieder mens willen beschermen ongeacht geloof, afkomst of geaardheid. Ze zetten zich in voor een rechtvaardige wereld. Een andere pijler van de katholieke sociale leer is het subsidiariteitsbeginsel. Zaken worden geregeld op het laagst mogelijke niveau. De projecten die de fondsen ondersteunen, werken net zo. Vaak zijn kleinschalig initiatieven die komen van mensen uit de doelgroepen zelf, van mensen die uit eigen ervaring weten wat nodig is. Op deze manier worden de talenten van direct betrokkenen het beste benut.
De bijdrage van de kloosters aan de solidariteitsfondsen zijn een manier om hun spiritualiteit en charisma vorm te geven. Zo dragen zij bij aan de groei van het rijk Gods. Het gaat niet zozeer om het giftenbeleid, het is de kern van het charisma van de religieuzen.
Voorbeeldprojecten
Na deze inleiding was het de beurt aan drie voorbeeldprojecten. Zuster Emmanuele Sipkema vertelde hoe met een bijdrage vanuit KOS het gastenhuis van het Liobaklooster in Egmond vernieuwd kan worden. Een plek waar zij ruimte bieden aan tal van (kwetsbare) groepen. Ook de School van Vrede heeft er een plek Daarnaast is er een hospice. Door de verbouwing kunnen de bewoners en vrijwilligers van het Liobaklooster weer vol vertrouwen werken aan de toekomst.
Vervolgens vertelde Lian Gogali uit Sulawesi, Indonesië hoe zij met vrouwen uit de islamitische en christelijke gemeenschap in de regio Poso samenkomt en gesprekken organiseert. Vijftien jaar geleden waren daar grote en bloedige conflicten tussen beide gemeenschappen. Lian luisterde naar de verhalen van de vrouwen en brengt hen nu samen om te werken aan vrede en verzoening. AMA geeft vanaf het financiële steun waardoor de groep is gegroeid van zeven naar meer dan 500 vrouwen.
Tot slot sprak Janneke Doe, secretaris van KNR-PIN over de Safe Space Club namens oprichtster Sara Alaoui. Deze stichting biedt ondersteuning aan vrouwen en meisjes die te maken hebben gehad met seksueel geweld. Verschil met andere projecten op dit gebied is dat bijna alle medewerkers en vrijwilligers ervaringsdeskundigen zijn. Het project biedt een inloopspreekuur zowel fysiek als online en telefonisch. Daarnaast is er juridische bijstand en ruimte voor gesprek, en verwerking met allerlei creatieve werkvormen.
De ochtend werd muzikaal opgeluisterd door harpiste Mariska Pool van de Vrolijke Noot. Een stichting die muziek brengt in zorginstellingen, medische kinderdagverblijven en voor vluchtelingen.
Kijken naar de toekomst
Na de presentaties volgde een gesprek met de zaal. Kernwoorden daarbij waren dankbaarheid voor het werk dat voortgezet kan worden vanuit de fondsen. Juist het steunen van kleine initiatieven en inspringen waar anderen gaten laten vallen, past bij de religieuzen, die altijd de noden van de tijd hebben gezien.
Naast dankbaarheid werd vooral ook hoop en vertrouwen in de toekomst uitgesproken. De religieuzen en daarmee hun fondsen willen zolang mogelijk doorgaan met dit werk.
Aan het eind van de ochtend ontvingen alle genodigden een bureaukalender van KNR-PIN met daarop een aantal van de gesteunde projecten. Alle religieuzen ontvangen er een gratis als cadeau. Kloosters kunnen ook extra exemplaren kopen om weg te geven. De opbrengst daarvan zal komend jaar gaan naar projecten voor ongedocumenteerde vluchtelingen.