Congregatie is afkomstig uit het Latijn en heeft verschillende betekenissen:
- Een kloostergemeenschap die door een bisschop is erkend en waarvan de leden eenvoudige geloften afleggen. De leden worden religieuzen genoemd en zijn te verdelen in zusters, broeders (fraters), en priesters (paters). Zij zijn actief in het maatschappelijke leven bijvoorbeeld op het gebied van onderwijs, zorg voor zieken, armen en kwetsbaren.
- Onderdeel van de pauselijke curie, ook wel dicasterie genoemd. Een congregatie is een soort ministerie, zoals de Congregatie voor voor de Instituten van Godgewijd Leven en van de Gemeenschappen van Apostolisch Leven, die verantwoordelijk is voor het religieuze leven.