“Luister naar de stem van de schepping!”. Met deze woorden begint paus Franciscus zijn boodschap voor de Wereldgebedsdag voor de Schepping op 1 september. Het is de start van de jaarlijkse Periode voor de Schepping die duurt van 1 september t/m 4 oktober. Volgens de paus is het “een bijzondere tijd voor alle christenen om te bidden en om samen te werken aan de zorg voor ons gemeenschappelijk huis.”
Luisterend naar de stem van de schepping, kunnen we een soort dissonantie horen. “Aan de ene kant horen we een lieflijk lied ter ere van onze geliefde Schepper; aan de andere kant een gekweld pleidooi, klagend over onze mishandeling van dit gemeenschappelijk huis.” Enerzijds worden we opgeroepen tot een ‘ecologische spiritualiteit’ gebaseerd op het besef dat we niet zijn losgekoppeld van de rest van de schepselen, maar verenigd zijn in een schitterende universele gemeenschap.
Kreten van angst
Anderzijds zijn er angstkreten te horen. Van onze zuster, moeder Aarde, die ons smeekt een einde te maken aan haar vernietiging. Angstkreten van al die andere wezen. Zij zijn overgeleverd zijn aan ‘een tiranniek antropocentrisme’ en worden met uitsterven bedreigd. Daarnaast wijst de paus ook op de kreten van de armsten, die het uitschreeuwen. Juist zij voelen de gevolgen van de klimaatcrisis het hevigst: droogte, overstromingen, orkanen en hittegolven. Dit geldt ook voor de inheemse volkeren die lijden onder de roofzicht en economische belangen waardoor hun voorouderlijk land wordt binnengevallen en verwoest.
Tot slot is er het pleidooi van de kinderen en jonge mensen die ons vragen om de ineenstorting van de ecosystemen te voorkomen of te beperken.
COP27 en COP15
Vooruitlopend op COP27 (VN Klimaattop, nov 2022) en COP15 (VN top Biodiversiteit, dec 2022) herinnert paus Franciscus aan het belang van de uitvoering van de Klimaatovereenkomst van Parijs. Hij roept de gelovige gemeenschap tijdens op tijdens de Periode van de Schepping te bidden “dat COP27 en COP15 de menselijke familie mogen verenigen om de dubbele crisis van klimaat- en biodiversiteitsvermindering resoluut aan te pakken.”
Het web van het leven
Paus Franciscus roept landen ook op om de verdere achteruitgang van het “web van het leven” te stoppen. Hij wijst daarbij op vier principes:
- Bouw aan een duidelijke ethische basis voor de transitie naar behoud van biodiversiteit;
- Bestrijd het verlies van soorten. Ondersteun het behoud en herstel van de biodiversiteit en voorzie op een duurzame manier in de behoeften van mensen;
- Bevorder wereldwijde solidariteit, rekening houdend met het feit dat biodiversiteit een mondiaal gemeenschappelijk goed is dat een gedeelde inzet vereist
- Zet mensen in kwetsbare situaties centraal, inclusief degenen die het meest zijn getroffen door het verlies aan biodiversiteit, zoals inheemse volkeren, ouderen en jongeren.
Tot slot vraagt hij ons de klachten van de schepping te horen en er met daden op te reageren; “zodat ook toekomstige generaties zich kunnen blijven verheugen in het zoete lied van het leven en hoop van de schepping.
Lees de brief in de Nederlandse vertaling van Ecokerk