Een jaarlijks terugkerend evenement van het Titus Brandsma Instituut (TBI) is de Studieweek Mystiek. De ene keer staat een specifieke mystieke tekst centraal, de andere keer laten we ons gidsen door verschillende teksten van een bepaalde mysticus. In deze teksten wordt tastend en zoekend tot uitdrukking gebracht wat nauwelijks taal heeft, de ervaring van een mens met het Onuitsprekelijke.
Pionier
Titus Brandsma was als hoogleraar filosofie en mystiek een van de pioniers van de wetenschappelijke studie van de mystiek. Vanuit zijn leeropdracht deed hij studie naar de Nederlandse mystiek en als karmeliet was de karmelitaanse mystiek hem zeer vertrouwd.
Karmelitaanse mystiek
In 1935 reisde Titus Brandsma naar Amerika. Hij was uitgenodigd om daar op verschillende plaatsen lezingen te geven over karmelitaanse mystiek. De serie van 9 voordrachten werd een jaar later uitgegeven als ‘Carmelite Mysticism: Historical Sketches’. In deze lezingenserie beschrijft Titus Brandsma de karmelitaanse mystiek aan de hand van Elia en Maria (‘de geestelijke vader en moeder van de karmel’); bekende karmelheiligen zoals Teresa van Avila, Jan van het Kruis en Theresia van Lisieux; en andere bepalende karmelieten zoals de eerste monniken op de berg Karmel, Johannes Soreth en Jan van de Heilige Samson.
Visie op mystiek
In al deze lezingen legt Titus Brandsma zijn visie op karmelitaanse mystiek bloot. Centraal gegeven daarin is het karmelitaans leven als een oefenschool in het leven in Gods tegenwoordigheid. Ook schenkt Brandsma nadrukkelijk aandacht aan het ‘vita mixta’, de verbinding van het contemplatieve en actieve leven. Een derde aandachtspunt in zijn beschrijvingen van karmelitaanse mystiek is de verbinding van actieve en passieve contemplatie, ‘de vereniging van het menselijk pogen en de instorting van het mystieke leven door God’.
Programma
Inigo Bocken en Anne-Marie Bos belichten gedurende deze week de karmelitaanse mystiek aan de hand van de Nederlandse vertaling van Brandsma’s boek Carmelite Mysticism. Deze vertaling wordt als reader integraal beschikbaar gesteld. Centrale tekstfragmenten uit de reader worden gelezen en toegelicht. Wat is eigen aan karmelitaanse mystiek?
De studieweek mystiek 2023 zal plaatsvinden van maandag 3 juli t/m donderdag 6 juli. Het thema zal zijn: ‘Karmelitaanse mystiek, in de leerschool van Titus Brandsma’. Prof. dr. Inigo Bocken en dr. Anne-Marie Bos zullen deze studieweek verzorgen.